Dessertwijn bestaat niet

“Ah lekker. Een dessertwijntje.” Zo vaak als ik dat wel niet heb gehoord bij het inschenken van een zoete wijn tijdens een wijnproeverij. Sowieso gaan al mijn nekharen recht overeind staan bij het horen van verkleinwoorden bij wijn. 

“Wil je nog een glaasje? Liever een roseetje? Of zullen we nog een chardonnaytje doen? Proseccootje ook lekker.” Kom op zeg. We zijn geen kabouters. Ik woon ook niet in een huisje. Ben niet getrouwd met een vrouwtje en ik drink zeker geen ‘wijntje’ uit een ‘glaasje’. 

Noble rot

Maar goed. Dat alles terzijde. We hadden het over zoete wijn. En dan bedoel ik niet het soort zoete wijn die je bestelt op het terras; ‘wilt u een droge of een zoete wijn?’ Nee. Ik heb het over edelzoet.

Edelzoete wijnen, vins liquoreux of botrytiswijnen zijn wijnen die worden gemaakt van druiven die zijn aangetast door het verschijnsel van de nobele rotting. Daar waar twee rivieren samenkomen, waarbij de temperatuur van het water verschillend is, ontstaat een mistbank. Als deze over de wijngaard trekt, valt een klein laagje vocht op de schil van de druif. Door verhitting van de zon vindt een bijzonder proces plaats binnenin de druiven. De druiven verschrompelen, en zien eruit als verrotte krenten. Maar van het geconcentreerde sap van deze druiven, kan je een geweldige wijn maken. 

Receptuur van een appeltaart

Edelzoete wijnen van het hoogste niveau, zoals Sauternes, Quarts de Chaumes, (Trocken-)Beerenauslese of Tokaij hebben een rijkdom aan smaken. Ze zijn honingzoet en bijzonder complex. In dit soort wijnen kan je de volledige receptuur van een appeltaart proeven: gesuikerde gele appels, vanille, rozijnen, deeg, honing en citroensap. Maar je ontdekt ook tropisch fruit van mango en papaja. Ananas. Sinaasappelmarmelade. Specerijen. Noten. En nog veel meer. 

Van alle wijnmakers van edelzoete wijnen, heb ik er nog nooit eentje gesproken die zijn eigen wijn een dessertwijn heeft genoemd. Laat staan een dessertwijntje. Edelzoete wijnen zijn culinair namelijk zeer breed inzetbaar. Een klassieke combinatie (ethisch wat minder verantwoord) is met foie gras, ganzenlever. En in zo’n geval schenk je de Sauternes gewoon bij het voorgerecht. Of als aperitief. Een van mijn all time classics is de combinatie van edelzoet met blauwaderkaas. Roquefort is de eerste keuze, die je vindt in alle boeken. Persoonlijk ga ik liever voor Bleu d’Auvergne. Iets minder scherp en daardoor kan de wijn nog meer shinen. De derde optie om deze wijn bij te schenken is een tikje ordinair. Zeg maar gerust een guilty pleasure: in combinatie met een appeltaart natuurlijk. En ja, dat mag ook als nagerecht…

Titelfoto: Ally P – Unsplash

Meer over Bas

Bas Korpel (1978) is vinoloog, wijnschrijver en recensent. Hij woont op een steenworp afstand van het Vondelpark waar hij indien mogelijk zijn hond Max uitlaat. Bas is getrouwd en heeft drie kinderen. Hij is de schrijver van Burp the other wine book. Jaarlijks proeft hij honderden wijnen, onder andere voor De Grote Hamersma, waar hij een van de recensenten van is.